Chuyển nhượng điện mặt trời toàn bộ hoặc một phần là hoạt động bình thường trong cơ chế thị trường và được quy định trong Luật Đầu tư.
Hiện tai có thông tin về việc một số dự án điện mặt trời tại Việt Nam được giao cho các nhà đầu tư Việt Nam, nhưng sau này lại được chuyển nhượng cho các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư, sở hữu và quản lý vận hành.
Xem thêm: Điện mặt trời là gì?
Ngày 18/5, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) có thông tin chính thức là 2 dự án hoặc một phần dự án điện mặt trời và 10 dự án hoặc một phần dự án điện gió với tổng công suất gần 6.000 MW đã vận hành thương mại. Một số dự án điện gió, điện mặt trời được các nhà đầu tư Việt Nam chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ dự án dưới hình thức liên doanh, chuyển nhượng cổ phần… cho các nhà đầu tư nước ngoài từ Thái Lan, Philippines, Trung Quốc, Singapore, Saudi Arabia….
Phù hợp với Luật Đầu tư hiện nay
Theo Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg ngày 11/4/2017 và Quyết định số 13/2020/QĐ -TTg ngày 6/4/2020 về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời , nhà đầu tư nước ngoài được phép tham gia đầu tư điện mặt trời theo các quy định và tuân thủ pháp luật về đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Tính đến hết ngày 11/5/2020, đã có 92 dự án điện mặt trời với tổng công suất gần 6.000 MW vận hành thương mại.
Bộ Công Thương thấy rằng, việc chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án đầu tư là hoạt động đã được quy định trong Luật Đầu tư và hoàn toàn bình thường, nếu như nhà đầu tư nước ngoài đủ điều kiện. Quy định của pháp luật cho phép được chuyển nhượng dự án cho nhà đầu tư nước ngoài, đáp ứng đầy đủ các điều kiện chuyển nhượng dự án đầu tư thuộc ngành nghề có điều kiện. Theo quy định hiện hành, việc chuyển nhượng dự án, thay đổi cổ đông… do Sở/Bộ Kế hoạch và Đầu tư thụ lý giải quyết tùy theo quy mô dự án.
Hiện nay các dự án điện mặt trời, điện gió triển khai đầu tư hoàn toàn không có bảo lãnh Chính phủ. Dù cho thông thường đối với các dự án điện than, điện khí đầu tư theo hình thức BOT, hay các dự án điện khí đang đề nghị đầu tư thường yêu cầu phải có bảo lãnh Chính phủ trong triển khai dự án.
“Trong bối cảnh hiện nay, việc các nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước tham gia đầu tư phát triển nguồn điện mà không cần bảo lãnh Chính phủ là điểm tích cực trong thu hút đầu tư vào ngành điện. Ngoài ra, nhà đầu tư nước ngoài thường có kinh nghiệm và năng lực tốt hơn trong đầu tư, quản lý vận hành nhà máy. Sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài trong các dự án điện sẽ mang lại lợi ích tổng thể tốt hơn cho nhà đầu tư và xã hội”, Bộ Công Thương chỉ ra lợi thế.
Cơ chế đấu thầu được thay thế cho giá FIT
Liên quan đến mức giá hỗ trợ phát triển năng lượng tái tạo (Feed-in Tariff- FIT) dành cho điện mặt trời tại Việt Nam là quá cao, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo cho biết, các nhà đầu tư trong nước và cả nước ngoài chỉ đầu tư khi các dự án mang lại hiệu quả, có lợi ích cho họ. Vì vậy, giá điện phải được thiết kế để đảm bảo lợi ích cho nhà đầu tư mới hi vọng thu hút được đầu tư.
Với giá FIT của các dự án điện mặt trời vừa qua được đánh giá là hấp dẫn, bởi giá điện của một dự án điện mặt trời trong 10 năm gần đây do tiến bộ của khoa học công nghệ nên giảm rất nhanh. Từ mức 9,35 USc/kWh năm 2017 còn chỉ 7,09 cent/kWh năm 2019 (đối với các dự án điện mặt trời mặt đất).
“Việc các nhà đầu tư nước ngoài thông qua những nhà đầu tư trong nước để tham gia nhiều dự án đầu tư là tín hiệu tốt trong việc thu hút đầu tư đối với ngành điện. Các nhà đầu tư nước ngoài có được tiềm lực tốt về vốn, công nghệ, kinh nghiệm đầu tư và vận hành nhà máy… khi kết hợp giữa nhà đầu tư trong nước sẽ mang lại nhiều hiệu quả hơn cho dự án và cho nhà đầu tư”, Bộ Công Thương chỉ rõ.
Theo Bộ Công Thương, trong giai đoạn trước đây, khi mà chi phí phát triển nguồn điện năng lượng tái tạo cao hơn so với những nguồn điện truyền thống, để thúc đẩy phát triển, Việt Nam áp dụng cơ chế giá FIT là công cụ chính sách phổ biến được sử dụng bởi hầu hết những nước trên thế giới.
Cơ chế giá FIT là công cụ hữu hiệu thúc đẩy phát triển nhanh nguồn điện năng lượng tái tạo, đặc biệt là đối với những thị trường mới như Việt Nam, nhờ có những ưu điểm sau: giá ưu đãi và thời gian dài hạn (20 năm) tạo tính minh bạch ở trong đánh giá tính khả thi và huy động nguồn vốn cho dự án; cam kết của chính phủ về ưu tiên huy động điện phát từ nguồn năng lượng tái tạo; rút ngắn được thời gian đàm phán hợp đồng mua bán điện, tiết kiệm nhiều thời gian, kinh phí cho nhà đầu tư…
Tuy vậy, Bộ Công Thương cũng thừa nhận rằng, cơ chế giá FIT cũng có hạn chế bởi những dự án tập trung phát triển tại khu vực có tiềm năng tốt dẫn đến quá tải tại một vài khu vực, gia tăng cạnh tranh về đất đai. Mặt khác, giá FIT khó có thể phản ánh sát và kịp thời sự thay đổi giá công nghệ của thị trường nên thường dẫn tới sự phát triển ngoài mong muốn.
Do đó, trong giai đoạn sắp tới, khi thị trường năng lượng tái tạo Việt nam đã phát triển, công nghệ năng lượng tái tạo có được những tiến bộ vượt bậc, chi phí công nghệ giảm mạnh, năng lượng tái tạo có thể cạnh tranh được với nguồn năng lượng truyền thống, cần chuyển sang cơ chế mới để khắc phục những hạn chế nêu trên. Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo Bộ Công Thương nghiên cứu, đề xuất, áp dụng cơ chế đấu thầu cho phát triển nguồn năng lượng tái tạo thay thế cho cơ chế FIT./.
Xem thêm: Tại sao hàng xóm đầu tư hệ thống điện năng lượng mặt trời giá rẻ hơn của tôi?
Nguyễn Quỳnh/VOV.VN
